Kan Grolsch het nog winnen van Lidl?

March 29, 2019

IE Specialisten weten het natuurlijk al lang. De vorderingen van Grolsch in de merkenzaak tussen haar en Lidl werden door de kort geding rechter afgewezen. Het merk van Grolsch “Kornuit” moet het merk van Lidl “Kordaat” naast zich gedogen. Er is geen sprake van merkinbreuk. Toch nog even aandacht voor de zaak. Niet alleen voor wie hem nog niet kende, maar ook voor de specialisten. Er valt misschien iets af te dingen op het vonnis en voor Grolsch is er wellicht toch nog hoop.

Verwarringsgevaar

Lijkt “Kordaat” zoveel op “Kornuit” dat de gemiddelde bierdrinker kan denken dat ze met elkaar te maken hebben? Dat ze misschien van dezelfde brouwer afkomstig zijn? De vraag bij merkinbreuk is vooral of er sprake is van verwarringsgevaar. Dat is volgens de rechtspraak het geval wanneer het publiek het betrokken teken (lees Kordaat) en het betrokken merk (lees Kornuit) met elkaar kan verwarren en wanneer het zich kan vergissen in de herkomst van de betrokken waren (bieren), in die zin dat het kan menen dat de waren van dezelfde onderneming of van economisch verbonden ondernemingen afkomstig zijn. Het Hof van Justitie heeft het eens zo geformuleerd, dat “het jongere teken (Kordaat) het oudere merk (Kornuit) bij de normaal geïnformeerde en redelijk omzichtige en oplettende consument in gedachten oproept”.

Visueel en auditief

Grolsch zet de aanval in door erop te wijzen, dat Kordaat en Kornuit zowel auditief als visueel op elkaar lijken, doordat de eerste drie letters en de laatste letter hetzelfde zijn, beide woorden uit zeven letters en twee lettergrepen bestaan en de afwijkende letters een medeklinker gevolgd door twee klinkers zijn.

Begripsmatige overeenstemming

Lidl gooit haar primaire verweer over een andere boeg. Zij betoogt dat de begrippen “Kornuit” en “Kordaat” zodanig van elkaar verschillen, dat enige visuele en/of auditieve overeenstemming daarbij in het niet vallen. Lidl begaf zich met dit verweer op glad ijs. Als je een dergelijke stelling poneert, dan moet je die wel grondig kunnen onderbouwen. Kent het in aanmerking komende publiek de betekenis van de woorden Kornuit en Kordaat (dus niet alleen de woorden an sich) voldoende om daaruit conclusies te trekken? Grolsch stelde van niet. Kornuit wordt in het dagelijkse taalgebruik niet meer gebruikt, zei zij en kon dat ook aantonen door erop te wijzen dat het woord was opgenomen in het Van Dale vergeetwoordenboek. En ook het woord ‘kornuit’ levert als je erop googelt nauwelijks zoekresultaten op. Dat was een tegenslag voor Lidl. Zij stond bij gebrek aan tegenbewijs tegen de stelling van Grolsch (b.v. door middel van een marktonderzoek) met lege handen.

Auditief

De rechter moest nog wel beoordelen of er sprake was van een te grote auditieve of visuele overeenkomst. Met de auditieve overeenstemming was hij gauw klaar. Beide woorden beginnen weliswaar met “Kor”, maar de nadruk ligt op de daarop volgende lettergreep en die laat juist een groot verschil zien, ”…daat” tegenover “…nuit”. Die lijken auditief totaal niet op elkaar.

Visuele overeenstemming woorden

Visueel dan?  Daarbij moet afzonderlijk gekeken worden naar de woordmerken en naar de beeldmerken. Eerst de woordmerken. Er is inderdaad sprake van enige visuele overeenstemming: de eerste drie letters en de laatste letter stemmen overeen en de woorden zijn even lang. Maar de lettercombinaties van de tweede lettergreep zijn visueel (net als auditief) totaal verschillend: “nui” en “daa “. De overeenstemming wordt daarmee zodanig afgezwakt, dat het geheel (de optelsom) volgens de rechter een slechts geringe overeenstemmende totaalindruk oplevert.

Visuele overeenstemming beelden

Ook de visuele totaalindruk van de beeldmerken (waar ook de woorden onderdeel van uitmaken) is verschillend. Het lettertype en de vorm van de letters is verschillend. Kordaat is op de ‘t’ na anders dan Kornuit (op de K na) in hoofdletters geschreven. En zo zijn er nog flink wat meer opmerkelijke verschillen.

Uitspraak

Voorlopig oordeel van de rechter is in elk geval dat er geen kans op verwarring is bij het publiek. Alle tekenen wijzen erop, dat het zich niet in de herkomst van de producten kan vergissen.

Hoop voor Grolsch?

Is er voor Grolsch bij een eventuele bodemprocedure nog hoop? Ik zie een sprankje in de volgende redenering. Het mag zo zijn, dat de betreffende woorden, “Kornuit” en “Kordaat” antiek zijn en hun betekenis niet zo bekend. De consument kent de woorden als zodanig echter wel, zoals Lidl had aangetoond. Het kende alleen niet hun betekenis, zoals door Grolsch onderbouwd was gesteld en niet door Lidl kon worden ontkracht.

Archaïsche connotatie

Daaruit zou kunnen worden afgeleid, dat er in die zin wel degelijk een begripsmatige overeenstemming is. Die kan weliswaar niet bogen op de bekendheid met de begrippen Kornuit en Kordaat, maar kan wel worden gevonden in de associatie die beide woorden oproepen door hun archaïsche connotatie. De consument kan aldus best denken dat beide merken uit dezelfde koker komen, omdat zij allebei het beeld oproepen van een ‘ouderwets’ biertje. De lichte visuele en auditieve overeenstemming helpt dan een handje bij deze theorie.

Kornwerd

Zo zou ook een nieuw merk “Kornwerd” in die reeks kunnen passen en de associatie kunnen oproepen  van een nieuw “ouderwets” biertje. Misschien een steuntje in de rug voor Grolsch in een eventueel hoger beroep. Wel even “Kornwerd” vastleggen als merk!