Het konijn van vice-president Mike Pence in de clinche met zijn parodie-konijn

March 22, 2018

Het konijn van Mike Pence heet Marlon Bundo. Het maakte zijn  opwachting voor het eerst vorig jaar in het Witte Huis bij een evenement voor gezinnen van militairen, waarbij Pence gastheer was. Marlon Bundo kreeg grote bekendheid via de sociale media en de dochter van Mike Pence, Charlotte, schreef vervolgens een boek over het konijn, ‘A Day in de Life of The Vice President’. De vrouw van Pence, Karen maakte de illustraties. Het boek was nog niet uit of er verscheen nagenoeg tegelijk een parodie van Jill Twiss, een van de schrijvers van het satirische programma Last Week Tonight. Titel van de parodie: ‘A Day in the Life of Marlon Bundo’. Op de cover in ongeveer dezelfde lay-out het konijn tegen de achtergrond van een witte villa. Hoe zou de Nederlandse Auteurswet dat zien?

Last Week Tonight

De parodie vertelt het verhaal van het homoseksuele konijn Marlon Bundo, dat verliefd wordt op een jongetjeskonijn. Het is behalve een aanklacht tegen de homofobe maatregelen van Mike Pence in de tijd dat hij gouverneur was, ook bedoeld als voorlichting voor kinderen over homoseksualiteit. De presentator van Last Week Tonight, John Oliver besprak de parodie en gaf voorbeelden van de wetten en maatregelen die destijds door Pence waren geïnstigeerd en evenzovele voorbeelden waren van seksuele discriminatie.

Parodie

Zou de uitgever van de parodie volgens het Nederlanse recht in de problemen kunnen komen? De Nederlandse Auteurswet kent een uitzondering voor parodieën. Die uitzondering houdt in, dat de openbaarmaking of verveelvoudiging van een werk in het kader van een ‘karikatuur, parodie of pastiche’ geen inbeuk opleveren, op voorwaarde ‘dat het gebruik redelijkerwijs geoorloofd is volgens de regels van het maatschappelijk verkeer’.

Fair use

De rechtspraak stelt als voorwaarde dat er sprake moet zijn van een humoristische bedoeling, dat er geen concurrentiemotieven mogen zijn en dat er geen gevaar voor verwarring mag zijn met het origineel. Mij dunkt dat aan al die voorwaarden is voldaan. Ook het in de Amerikaanse wet geldende ‘fair use’ beginsel zal niet in de weg staan aan deze parodie. Volgens dit beginsel zou gekeken moeten worden naar onder meer het doel en de aard van het gebruik en het effect van het gebruik op de potentiële markt van het origineel.

Amazon

Ik denk dat een dag in het leven van Marlon Bundo zo zal verschillen van een dag in het leven van Mike Pence dat een kind (of zijn ouders) in de winkel niet snel het verkeerde boek zullen bestellen. Overigens staat de parodie inmiddels op plaats 1 van Amazons bestsellerlijst en heeft het het origineel verdrongen naar plaats 3.

Tags:

parodie