LAMZAC, KAISR en Fatboy

Eindelijk weer een zakkenzaak! In de jaren tussen 2006 en 2010 is er veel geprocedeerd over de bekende zitzakken van Fatboy. Rustte daarop nu wel of geen auteursrecht was de hamvraag. En natuurlijk vervolgens ook de vraag, was er wel of geen sprake van inbreuk op het auteursrecht. En nu is het weer zover. Maar dit keer geen zitzak van Fatboy, maar van de jonge ontwerper Marijn Oomen. Die had al in 2010, het jaar van de laatste Fatboy-uitspraak, een soortgelijke zak op de markt gebracht en daarmee veel succes geoogst.

Auteursrecht inzetbaar?

Ook het nieuwste ontwerp van Oomen onder de naam LAMZAC is niet aan te slepen. Intussen zijn de concurrenten over de hele wereld opgestaan en zitten hem dwars met vergelijkbare zitzakken. Een Nederlandse concurrent heeft een zak op de markt gebracht onder de naam KAISR. Kan Oomen met zijn auteursrecht daar iets tegen ondernemen?

Gelijkenis vorm en idee

Dat de gelijkenis nogal groot is en ook het idee ongeveer hetzelfde is, bewijst een uitspraak van de jongens van KAISR. Ik citeer die uitspraak:
Ons product heeft andere afmetingen, het materiaal is van andere stof en heeft een andere coating (zodat ‘ie drijft), we hebben een aantal zakken aan beide kanten, een flesopener, en we gebruiken een ander design voor de closing strap zodat de KAISR langer volblijft, en de KAISR kan bevestigd worden aan de grond door gebruik te maken van de lus.

Overeenkomsten en verschillen

Als het auteursrecht vast zou staan, dan zou de gelijkenis ondanks de verschillen waarschijnlijk voldoende zijn om een inbreuk aan te nemen. Uiteraard moet dan eerst vaststaan dat LAMZAC er eerder was dan de KAISR. Maar dat lijkt ook geen punt van discussie. Rust er auteursrecht op de LAMZAC? In elk geval niet op het idee van een zak, die zich zo snel met lucht laat vullen en binnen no time operationeel is, niet alleen op het land, maar ook op het water. Ideeën zijn vrij.

Gerechtshof Arnhem

Het Gerechtshof in Arnhem oordeelde in 2010 over de Fatboy
dat, ook al is een bestaande grondvorm gebruikt, de kenmerken van het ontwerp van het Fatboy-kussen op zoveel punten en op zodanige wijze afwijkt van de tot dan toe gangbare kussens, dat sprake is van bescherming. Dit zit met name in de veel grotere maatvoering, de soort stof die is gebruikt, de naad en aanliggende rand van het kussen en het label. Ook is het Fatboy-kussen niet ontleend aan eerdere ontwerpen.

Kritiek

Het is dus bepaald niet uitgesloten, dat ook de LAMZAC het auteursrecht kan gebruiken om de KAISR te bestrijden. En het feit dat Fatboy in de geciteerde zaak ook nog eens won, zou LAMZAC goede moed kunnen geven. Maar er is ook kritiek op de uitspraak over de Fatboy. Heel zeker, dat die in de rechtspraak standhoudt, is er daarom niet.

Onrechtmatige nabootsing

Overigens zou een stelling van LAMZAC ook kunnen zijn, dat de KAISR een onrechtmatige nabootsing is van de LAMZAC. Dat is, al lijkt dat misschien niet zo, een andere ingang dan het rechtsmiddel van het auteursrecht. Voorwaarden zijn, dat er een zeer grote mate van gelijkenis moet zijn, dat er sprake moet zijn van ontlening (er moet dus aantoonbaar kennis zijn van het eerdere ontwerp) en dat het aangevallen product (KAISR) ook in een andere vorm gemaakt moet kunnen worden, zonder dat dat afbreuk doet aan de kwaliteit.

Intussen hebben LAMZAC en Fatboy elkaar gevonden en gaan zij KAISR gezamenlijk aanpakken, althans zo lijkt het.