Nogmaals: de strijd tussen Lamzac en Kaisr

De zaak tussen de ontwerper (Oomen) van de zichzelf middels zogenaamde ‘luchtscheppen’ met lucht vullende ligzak (de Lamzac) en de producent van zijn tegenhanger de KAISR heeft een voorlopig oordeel.

Modelrecht

Uiteindelijk is de strijd beslist op het modelrecht, een aan het auteursrecht verwant recht, dat met name voor gebruiksvoorwerpen een nuttig alternatief is. Om dat recht te kunnen uitoefenen moet het model (het voorwerp) ‘nieuw’ zijn en ‘een eigen karakter’ hebben. En, zoals bij de Lamzac het geval was, het moet gedeponeerd zijn.

Eigen karakter

Omdat vormen die noodzakelijk is om aan technische eisen te voldoen, geen eigen karakter kunnen hebben, ging de rechter eerst na, welke elementen in de vormgeving van de Lamzac technisch bepaald waren. Het voeteinde van de Lamzac vervult een technische functie. Daar zitten twee grote openingen om lucht te kunnen scheppen. Omdat één persoon dat anders niet zou lukken, mogen die openingen niet te groot zijn. Daar had de ontwerper dus geen vrijheid. Ook met de textuur van het materiaal had de ontwerper vanwege het doel van het gebruik, nauwelijks een vrije keuzemogelijkheid. Ook die is technisch bepaald en modelrechtelijk dus niet beschermbaar

Vrije keuzemogelijkheid

Wat overblijft, is de vorm van de contouren van de ligzak. Die zou (uiteraard binnen zekere grenzen) vele andere vormen kunnen hebben, zonder dat dat ten koste zou gaan van het goede functioneren van de ligzak. Daar bestaat dus wel een zekere ontwerpvrijheid. Dat  geldt ook voor de lengte, de richting en het aantal aan te brengen capitonneringen. Ook dat zijn ‘vrije’ elementen. De Lamzac voldoet in die zin per saldo aan de eisen van een model.

Zelfde algemene indruk

Maakt de KAISR daar inbreuk op? Kernvraag daarbij was of de KAISR op het geïnformeerde publiek een andere algemene indruk maakt dan de Lamzac. De KAISR heeft dezelfde hoogte, dezelfde dubbele buisvorm  en net als de Lamzac een enkele diepe spleet, die in de lengte door het midden van de ligzak loopt. Door al die kenmerken maakt de KAISR dezelfde indruk op het publiek als de Lamzac. Dat er ook een duidelijk verschil bestaat – de KAISR heeft twee hoeken aan het hoofdeinde in plaats van één scherpe punt – maakt de slotsom niet anders, ook al niet omdat blijkt dat als iemand op de Lamzac ligt, er door de druk twee hoeken aan het hoofdeinde ontstaan.

Inbreuk

De rechter heeft dus bijna letterlijk met passen en meten vastgesteld, dat KAISR een inbreuk op de Lamzac oplevert.  Voorlopig, want een hoger beroep zou mij niet verbazen.