Opleidingskosten terugbetalen aan ex-werkgever? Dacht het niet!

March 15, 2018

✅ Nieuwe baan, ✅ beter salaris, maar vervolgens wel een forse rekening op de deurmat van je ex-werkgever: of je de gemaakte ✅ opleidingskosten even wilt terugbetalen! Nooit zomaar betalen, adviseert Max van Til. Want bij de rechter sta je sterk.

Geen enkele baan sluit naadloos aan op een vorige, en vaak al helemaal niet op een hbo- of wo-opleiding. En dus moeten veel (vooral jonge, hoogopgeleide) werknemers van hun baas cursussen volgen om hun kennis bij te spijkeren.

Levenslang leren

Cursussen en opleidingen volgen op kosten van de baas is bovendien een onderwerp dat de laatste jaren sterk in de politieke en juridische belangstelling staat. Het Regeerakkoord van oktober 2017 meldt bijvoorbeeld: ‘Het is de primaire verantwoordelijkheid van werkgevers dat werknemers inzetbaar blijven’. Ook is ‘levenslang leren’ sinds enige jaren in de wet verankerd in de Wet werk en zekerheid (WWZ) die inging op 1 juli 2015.

Studiekostenbeding

Toch vragen veel werkgevers nog steeds van jou als werknemer (een deel van) je studiekosten terug als je vroegtijdig het bedrijf verlaat. Dat doen ze op grond van de terugbetalingsregeling die je ooit ondertekend hebt. Of op grond van een studiekostenbeding in je arbeidscontract.

Nooit zomaar betalen

Ben jij zo’n werknemer die een factuur krijgt van de ex-baas, dan heb ik een duidelijke tip: nooit zomaar betalen! Er is namelijk een goede kans dat de rechter in een eventuele rechtszaak een dikke streep haalt door die factuur van je ex-werkgever. Zelfs als je zelf je handtekening hebt gezet onder de studiekostenregeling.

Veel jurisprudentie

Er zijn de laatste jaren verschillende rechtszaken geweest die dat bevestigen. Een van de vele voorbeelden (uit 2013): een ex-werknemer van een financieel adviesbureau kreeg van dat bedrijf een studiekostenrekening van ruim 2000 euro nadat hij was vertrokken. Hij had voor die ‘boete’ immers zelf ooit getekend. Toch stelde de kantonrechter in Groningen de vertrokken werknemer op vrijwel alle punten in het gelijk: hij hoefde geen cent te betalen.

Muller/Van Opzeeland

Met dank aan het arrest Muller/Van Opzeeland van de Hoge Raad uit 1983 moet een studiekostenbeding aan nogal wat eisen voldoen. Zo moet er een houdbaarheidsdatum aan hangen en moet het eventuele terugbetaalbedrag iedere maand met een gelijk bedrag afnemen. De terugbetaalregeling van dat juridisch adviesbureau voldeed daar bijvoorbeeld niet aan.

Redelijkheid en billijkheid

Maar zelfs als de terugbetaalregeling wel aan die eisen voldoet, is er nog steeds een grote kans dat de rechter er niet mee instemt. De regeling moet namelijk ook voldoen ‘aan de normen van goed werkgeverschap’ en de ‘maatstaven van redelijkheid een billijkheid’. Dat speelde bijvoorbeeld een rol bij de zaak van een planeconoom die 7500 euro studiekosten aan zijn ex-werkgever moest terugbetalen. De rechter vond de opleidingskosten voor de planeconoom ‘normale bedrijfsinvesteringen’. Bovendien kreeg hij er geen diploma voor, dus had hij er weinig aan bij een volgende baan. Geld terugbetalen? Flauwekul, aldus de rechter.

Werkgever: laat studiekostenbeding checken

Eerlijk is eerlijk, dat je als werknemer in zulke zaken zo sterk staat, heeft ook te maken met amateurisme aan de kant van de werkgever. Daarom hier ook een tip voor werkgevers die veel in scholing investeren: laat je studiekostenbeding alsjeblieft controleren door een goede arbeidsrechtjurist of –advocaat. Want wat een juridisch prutswerk heb ik de afgelopen jaren niet voorbij zien komen!

Max van Til is partner van Croon Davidovich Advocaten te Amsterdam en gespecialiseerd in ontslag en overige arbeidszaken